audio

    16+
    Географик жойлашуви

    Ўзбекистон Марказий Осиёда жойлашган бўлиб, минтақадаги бошқа давлатлар орасида жуда қулай табиий-географик шароитларга эга. Мамлакат ҳудуди ўзига хос паст-текислик ва тоғ рельефини ўз ичига олади.

    Ўзбекистон ҳудудининг катта қисмини (4/5 қисми атрофида) пасттекисликлар ташкил этади. Шулардан энг муҳими Турон паст-текислигидир. Мамлакат шарқи ва шимолий шарқида Тян-Шань ва Помир тоғ (мамлакатнинг энг юқори нуқтаси (4643м) тизмалари жойлашган. Ўзбекистон ҳудуди марказида дунёнинг бепоён чўлларидан бири — Қизилқум ястаниб ётади.

    Республика ҳудудининг 1/5 қисмини тоғ ва тоғ олди ҳудудлар ташкил этади. Шарқий ҳудуди ўрта ва баланд тоғли рельефдан иборат. Мамлакат ҳудуди Ғарбий Тян-Шань (Угом, Пскем, Чотқол ва Қурама тоғ тизмаси) ва Помир-Олой (Зарафшон, Туркистон, Ҳисор, Қўҳитангтоғ ва Бойсунтоғ тоғ тизмаси) тоғ тизмалари ёнбағрини ўз ичига олади. Жанубдан ғарбга томон улар қиялаб боради ва паст-текисликка қўшилиб кетади. Ушбу тоғлар орасида улкан Қашқадарё, Сурхондарё, Зарафшон ва Самарқанд воҳалари ястаниб ётади. Буларнинг энг каттаси ҳисобланган Фарғона водийси -узунлиги 370 километр, кенглиги 190 километрга етади. У уч томондан баланд тоғ билан ўралган ва фақат ғарб томони текисликдир. Афғонистон билан чегара ҳудудда Амударё дельтаси ёйилиб ётади.

    • view_icon 574
    Охирги янгиланиш: 2023-11-15 16:41:52